گرایش : تشکیلات و روش ها
عنوان : ارتباط بین توانمند سازی سازمانی با حکمرانی خوب در بیمه ایران
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد نراق
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
(M.A)
مدیریت دولتی
گرایش مدیریت تشکیلات و روش ها
عنوان
ارتباط بین توانمند سازی سازمانی با حکمرانی خوب در بیمه ایران
(مطالعه موردی بیمه ایران استان تهران)
استاد راهنما
دکتر محمد تقی پیش بین
پایان نامه
بخش هایی از متن پایان نامه :
(ممکن می باشد هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود اما در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل می باشد)
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
چکیده …. 1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه. 3
1-2- اظهار مسئله. 4
1-3- اهمیت و ضرورت موضوع. 6
1-4- اهداف پژوهش. 7
1-6 – مدل تحلیلی پژوهش. 8
1-7- سؤالات پژوهش. 8
1-8 – فرضیات پژوهش. 9
1-9- قلمرو پژوهش. 9
1-10- تعريف واژهها و اصطلاحات فني و تخصصی.. 9
1-11- تعاريف عملياتي متغیرها 10
1-12- ساختار پژوهش. 12
1-13- اختصار فصل.. 12
فصل دوم: ادبیات پژوهش
2-1- مقدمه. 14
2-2- بخش اول: توانمند سازی.. 15
2-2-1- تاریخچه توانمند سازی.. 15
2-2-2- تعاریف توانمند سازی.. 18
عنوان شماره صفحه
2-2-3- زمینه های توانمند سازی.. 19
2-2-4- سطوح توانمند سازی.. 19
2-2-5 -كليد تواناسازي منابع انساني.. 20
2-2-6- فرايند توانمندسازي.. 27
2-2-7- استراتژي هاي توانمند سازي.. 28
2-2-8- توانمند سازی کارکنان در سازمانها 29
2-2-9- عوامل مؤثر بر توانمند سازی.. 31
2-2-10- فرهنگ توانمند سازی.. 38
2-2-11-توانمندسازی، اختیار و قدرت.. 39
2-2-12-توانمند سازی و سازمان. 41
2-2-13- ویژگی سازمان های توانمند. 42
2-2-14- مزایای توانمند سازی.. 43
2-2-15- دام های توانمند سازی.. 43
2-2-16- نظرات منتقدین دربارۀ توانمندسازی کارکنان. 44
2-2-17- نتایج تحقیقات قبلی.. 46
2-3- بخش دوم: حکمرانی خوب.. 49
2-3-1- مقدمه. 49
2-3-2- تعریف حکمرانی.. 49
2-3-3- پیشینه نظری حکمرانی خوب.. 51
2-3-4 – تعریف حکمرانی خوب.. 52
2-3-5- شاخص های حکمرانی خوب.. 53
عنوان شماره صفحه
2-3-5-1 – شاخص های حکمرانی خوب از دیدگاه بانک جهانی.. 54
2-3-5-2- شاخص های حکمرانی خوب از دیدگاه سازمان ملل متحد. 54
2-3-5-3- شاخص های حکمرانی خوب از دیدگاه کمیسیون اقتصادی اتحادیه اروپا 57
2-3-5-4- شاخص های حکمرانی خوب در سازمان های دولتی و خدماتی 57
2-3-5-5- شاخص های حکمرانی خوب از دیدگاه هاتر و شاه 59
2-3-6 – حکمرانی خوب و پاسخ گویی.. 60
2-3-7- حکمرانی خوب و شفاف سازی.. 61
2-3-8 – معماری حکمرانی خوب.. 62
2-3-9- نهضت حکومت داری خوب.. 64
2-3-10- بازیگران عرصه حکمرانی خوب.. 65
2-4- بخش سوم : آشنایی با شرکت سهامی بیمه ایران. 68
2-4-1- تاریخچه تاسیس… 68
2-4-2- سرمایه شرکت سهامی بیمه ایران. 68
2-4-3- موضوع فعالیت… 68
2-4-4- اهداف و وظایف اساسی.. 69
2-4-5- نیروی انسانی.. 69
2-4-6- شبکه فروش… 69
2-5- بخش چهارم : پیشینه پژوهش. 70
2-5- 1- پیشینه توانمندسازی 70
2-5-2- پیشینه حکمرانی خوب…. 73
عنوان شماره صفحه
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- مقدمه. 77
3-2- روش تحقيق. 78
3-3- متغيرهاي تحقيق. 78
3-4- جامعه آماري.. 79
3-5 – نمونه آماری و روش نمونه گیری.. 79
3-6- قلمرو تحقيق. 80
3-7- روش و ابزار گردآوري اطلاعات.. 80
3-7-1- روش كتابخانه اي.. 81
3-7-2- پرسشنامه. 81
3-8 – روايي (اعتبار ) پرسشنامه. 83
3-9 – پايايي ( قابليت اعتماد ) پرسشنامه. 83
3-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 84
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش
4-1- مقدمه. 88
4-3- توصیف آماری سوالات.. 93
4-4- آماره های توصیفی متغیرهای پژوهش. 99
4-5- تجزیه و تحلیل استنباطی داده های آماری ( آزمون آماري فرضیه های پژوهش ) 100
4-5-1 آزمون کولموگروف – اسمیرنف برای مشخص کردن نرمال بودن متغیرها 100
عنوان شماره صفحه
4-5-2- آزمون فرضیه فرعی اول. 101
4-5-3- آزمون فرضیه فرعی دوم. 102
4-5-4- آزمون فرضیه فرعی سوم. 103
4-5-5- آزمون فرضیه فرعی چهارم. 104
4-5-6- آزمون فرضيه اصلی.. 105
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه. 108
5-2- نتیجه گیری 108
5-3- بحث و پیشنهادها…. 110
5-4- محدودیت های پژوهش. 113
5-5- پیشنهادهائی برای تحقیقات آینده 114
منابع و مآخذ 115
منابع فارسی 115
منابع انگلیسی 120
ضمائم و پیوست ها 123
پرسشنامه 123
چکیده انگلیسی.. 128
چکیده :
توانمندسازی منابع انسانی به عنوان یک رویکرد جدید، در صددفراهم کردن بسترها و به وجود آوردن فرصتهایی برای شکوفایی استعدادها، تواناییها و شایستگیهای افراد می باشد. توانمندسازی با تغییر در باورها، افکار و طرز تلقی های کارکنان شروع میگردد. بدین معنی که آنان بایستی به این باور برسند که توانایی و شایستگی لازم برای انجام وظایف را به گونه موفقیت آمیز داشته و احساس کنند که توانایی تأثیرگذاری و کنترل بر نتایج شغلی را دارند، احساس کنند که اهداف شغلی معنادار و ارزشمندی را دنبال میکنند و باور داشته باشند که با آنان صادقانه و منصفانه رفتار میگردد.
الگوی حکمرانی خوب و مطالعه تأثیر توانمندسازی نیروی انسانی در استقرار حکمرانی خوب سازمانی میتواند نظریهای جدید در پاسخگویی به انتظارات و مسئولیتهای جدید باشد. الگویی که میتواند راه برون رفت از وضعیت فعلی و روشی برای ارائه خدمات عمومی بهتر باشد. از این رو توجه و تعمق در الگوی یاد شده در بیمه کمک زیادی به یافتن ترکیب جدیدی از همکاری سه بخش دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی در ارائه خدمات عمومی بهتر خواهد نمود. با در نظر داشتن این توضیحات واینکه بیمه ایران از اعتبار وگستردگی بیشتر نسبت به سایر بیمهها برخوردار می باشد و مشتریان بیشتری دارد، لذا توانمند سازی کارکنان این بیمه در جهت ارائه خدمات بهتر و مناسبتر، با بهره گیری از اصول حکمرانی خوب سازمانی ضروری به نظر میرسد.
هدف این پژوهش مطالعه ارتباط بین توانمندسازی سازمانی با حکمرانی خوب در بیمه ایران می باشد. گرایش این پژوهش کاربردی، رویکرد آن توصیفی و همبستگی می باشد. برای مطالعه ارتباط توانمندسازی سازمانی با حکمرانی خوب در بیمه ایران، توانمندسازی سازمان براساس نظر (توماس و ولتهووس،1990، 670) در چهار بعد احساس موثر بودن، احساس شایستگی، احساس داشتن حق انتخاب و احساس معنادار بودن شغل مطالعه می گردد.
در این پژوهش با جمع آوری اطلاعات کتابخانهای و اسناد و مدارک و تکمیل و گردآوری پرسشنامه در جامعه آماری به تعداد 518 نفر که 140نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند و با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بین احساس موثر بودن کارکنان، احساس شایستگی کارکنان، احساس داشتن حق انتخاب در کارکنان، احساس معنادار بودن شغل کارکنان بیمه ایران با حکمرانی خوب سازمانی ارتباط مثبت هست.
واژگان کلیدی : توانمند سازی،حکمرانی خوب، بیمه ایران، موثر بودن کارکنان، شایستگی کارکنان، داشتن حق انتخاب در کارکنان، معنادار بودن شغل .
1-1- مقدمه
توانمند کردن به صور مختلف درادبیات منابع علمی مدیریت آمده می باشد. در دهه 1950، منابع علمی مدیریت آکنده از این بود که مدیران بایددر قبال کارکنان رفتار دوستانه داشته باشند (روابط انسانی). در دهه 1960، مطرح شدکه مدیران بایستی نسبت به نیازها وانگیزه های کارکنان حساس باشند(آموزش حساسیت). در دهه 1970، مدیران بایداز کارکنان کمک میطلبیدند(در گیر کردن کارکنان در امور سازمان) و در دهه 1980، مدیران بایستی تشکیل گروه میدادند و سیاست تصمیم گیری جمعی را دنبال میکردند (حلقههای کیفیت).این موضوعات در دهه1990پیگیری وپس ازآن بود که سمت و سوی مدیریت بسوی توانمندسازی جهت پیدا نمود بصورتی که مدیران بایستی بیاموزند چگونه توانمند سازی را گسترش دهند.
سازمانهاي امروز تحت تاثير عواملي از قبيل افزايش رقابت جهاني، دگرگونيهاي ناگهاني، نياز به كيفيت و خدمات پس از فروش و وجود منابع محدود و … زير فشارهاي زيادي قرار دارند. پس از سالهاي زيادي تجربه، دنيا به اين نتيجه رسيده می باشد كه اگر سازماني بخواهد در اقتصاد و امور كاري خود پيشتاز باشد و در عرصه رقابت عقب نماند بايد از نيروي انساني توانمند برخوردار باشد.
از سوی دیگردگرگونیهای پدید آمده در زمینه علم و فن آوری، ضمن آنکه افقهای نوینی را فراروی خدمات گوناگون گشوده، مسئولیتهای جدیدی را نیز برای بخش عمومی ایجاد نموده می باشد. این دگرگونیها به یک مفهوم به معنای پدید آمدن تأثیرهای جدید و متفاوت برای بخش عمومی و بطور خاص برای دولت تلقی میگردد که در معنای جدید، حکمرانی خوب دولتی تلقی می گردد.
در این پژوهش کوشش خواهد گردید ارتباط توانمند سازی نیروی انسانی و حکمرانی خوب در بیمه ایران مورد مطالعه قرار گیرد.
1-2- اظهار مسئله
حکمرانی مجموعه ای از روشهای فردی و نهادی، عمومی و خصوصی می باشد که امور مشترک مردم را اداره میکند. حکمرانی فرایندی پیوسته می باشد که از طریق آن منافع متضاد یا متنوع را همساز نموده و اقدام همکاری جویانه اتخاذ میگردد. حکمرانی شامل نهادهای رسمی و نظامهایی می باشد که برای تضمین رعایت قانون، قدرت پیدا کردهاند، همچنین قرارهای غیر رسمی که مردم و نهادها بر سر آنها توافق نمودهاند درک میکنند که به نفع آنها می باشد(نقیبی مفرد، 1389، 100). برای پیاده سازی و اجرایی کردن حکمرانی خوب در سازمانها بایستی به عوامل زمینه ساز و متغیرهای زمینه ای پرداخته گردد و مورد شناسایی قرار گیرد.عوامل بسیاری بر اجرای حکمرانی خوب مرتبط بوده و بر آن موثر می باشد که در پژوهش حاضر کوشش گردیده تا تأثیر توانمندسازی کارکنان بیمه ایران بر حکمرانی خوب سازمانی مورد مطالعه قرار گیرد.
توانمندسازی منابع انسانی به عنوان یک رویکرد جدید، انگیزش درونی شغل به معنی آزاد کردن نیروهای درونی کارکنان و همچنین فراهم کردن بسترها و به وجود آوردن فرصتهایی برای شکوفایی استعدادها، تواناییها و شایستگیهای افراد می باشد. توانمندسازی با تغییر در باورها، افکار و طرز تلقی های کارکنان شروع میگردد. بدین معنی که آنان بایستی به این باور برسند که توانایی و شایستگی لازم برای انجام وظایف را به گونه موفقیت آمیز داشته و احساس کنند که توانایی تأثیرگذاری و کنترل بر نتایج شغلی را دارند، احساس کنند که اهداف شغلی معنادار و ارزشمندی را دنبال میکنند و باور داشته باشند که با آنان صادقانه و منصفانه رفتار میگردد(بیگی نیا و همکاران،1389، 80).
برای مطالعه ارتباط توانمندسازی سازمانی با حکمرانی خوب در بیمه ایران، توانمندسازی سازمان براساس نظر (توماس و ولتهووس[1]،1990، 670) در چهار بعد ارائه میگردد که عبارتند از:
- احساس موثر بودن: مقصود این می باشد که آیا انجام یک شغل یا وظیفه خاص، تغییری در کل کار به وجود می آورد. هر قدر اعتقاد کارمند بر این تأثیر بیشتر باشد، انگیزش بیشتری را احساس می کند.
- احساس شایستگی: برای آنکه توانمند شدن ممکن گردد، افرادی که کار به آنها واگذار می گردد، بایستی مهارتها، دانش، تجربه و سایر توانمندیهایی که برای حرکت با اعتماد به سمت جلو لازم می باشد را داشته باشد.
- احساس داشتن حق انتخاب: انتخاب به معنای تعیین رفتار شخصی توسط خود فرد می باشد. یا به بیانی دیگر به معنای احساس دارا بودن کنترل بر کار خود می باشد.
- احساس معنادار بودن شغل: این بعد به ارزش شغل یا وظیفه در ارتباط با عقاید، ایده ها و استانداردهای شخصی بستگی دارد. هرچقدر یک وظیفه با نظام ارزشی خود سازگاری بیشتری داشته باشد اعتقاد محکم تری را در انجام کار به وجود می آورد(رسولی،1390).
از توانمند سازی به عنوان مدیریتی مشارکت جو، کنترل جامع کیفیت، توسعه فردی، دوایر کیفی و برنامهریزی استراتژیک سخن به میان آمده می باشد. موفقیت این سیاست در هر سازمانی متفاوت از سازمانهای دیگر می باشد. توانمند سازی در هر سازمانی به طبیعت، فرهنگ و نیازهای آن بستگی دارد. محققین دیگر از زوایای مختلف به آن نگریستهاند. به عنوان مثال خود کنترلی، خود مدیریت شغلی، گروههای تیمی، سیستمهای پرداخت مبتنی بر عملکرد و… همگی توانا سازی خوانده شده اند. سازمان توانمند، سازمانی می باشد که در آن مدیران، افراد بیشتری را نسبت به ساسله مراتب سنتی نظارت می کنند و تصمیم گیری بیشتری را به زیر دستان واگذار میکنند. مدیران مانند مربیان اقدام میکنند و به کارکنان در حل مسائل کمک میکنند، لذا کارکنان پذیرای مسئولیت بیشتری میشوند. مقامات مافوق با واگذاری مسئولیت به زیر دستان، آنها را توانمند میسازند که این کار منجر به راضی شدن کارکنان و بر آورده شدن انتظارات مافوق میگردد. در جهان متحول امروز، تأثیر سازمانها و مسئولیت آنها متفاوت خواهد بود. آنان بایستی با افزایش قابلیتهای خود از طریق بازدمیدن نیروی تازه در نهادهای عمومی توان پاسخگویی به نیازهای جدید را افزایش دهند(سولیوان[2]، 1990).
با در نظر داشتن این توضیحات و با در نظر داشتن وجود خلاءی که این بعد در بیمه ایران دارد، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سوال می باشد که توانمندسازی سازمانی با حکمرانی خوب در بیمه ایران چه ارتباطای دارد؟
1-3- اهمیت و ضرورت موضوع
یکی از مباحث بسیار مهم و در عین حال جدید که از دهه 1980 به بعد در ادبیات توسعه مطرح شده موضوع حکمرانی خوب می باشد. این مسئله به ویژه در کشورهای در حال توسعه در راستای استقرار و نهادینه سازی جامعه مدنی در سیاست های مربوط به اعطای کمکها از جایگاه ویژهای برخوردار شده می باشد. از این رو از دغدغههای اصلی کشورهای در حال توسعه قرار گرفتن در مسیر توسعه و توسعه یافتگی می باشد. عدم رشد اقتصادی، فقر و فقدان پاسخگویی، فساد و عدم حاکمیت قانون مانند چالشهایی می باشد که این کشورها با آن مواجهاند. از سوی دیگر مطالعات توسعه و آمارهای سازمانهای جهانی بیانگر آن می باشد که از مهمترین عوامل رشد و توسعه کشورها، «حکمرانی خوب» می باشد. چنانکه حکمرانی خوب را بنیان توسعه خواندهاند. پس با در نظر داشتن مطالب فوق می توان حکمرانی خوب را طریقه یا هدفی دانست که بایستی بتواند فقر، نا امنی و تبعیض را از میان بردارد و همچنین محیطی را ایجاد کند که سازمانهای مدنی، بخش بازرگانی، شهروندان خصوصی و دیگر نهادهای موجود خود را مالک طریقه توسعه و مدیریت بخش ها بدانند و یا به تعبیری در این طریقه احساس مالکیت کنند.
از طرفی، جهان امروز با چالشهایی مواجه می باشد که ناشی از دگرگونیهای حاصل از پیشرفت علم و صنعت و طرح نیازهای جدید سازمانی و اجتماعی می باشد. یکی از مهمترین آن، چالشهای فراروی دولت در پاسخگویی به عموم مردم و ملت می باشد. همچنین در جهان متحول امروز تأثیر دولت متحول و مسئولیت آن متفاوت خواهد بود. دولت ها به تنهایی قادر به پاسخگویی به نیازهای جدید نخواهند بود. آنان بایستی با افزایش قابلیتهای خود از طریق بازدمیدن نیروهای تازه ویا توانمند کردن نیروهای موجود سازمان توان پاسخگویی به نیازهای جدید را افزایش دهند. این مهم نیازمند الگوی جدیدی می باشد که بتوان از همه ظرفیتهای جامعه در بخش دولتی و خصوصی بهره گیری نمود تا تولید و ارائه خدمات عمومی را حداکثر ساخت. الگوی حکمرانی خوب و مطالعه تأثیر توانمندسازی نیروی انسانی در استقرار حکمرانی خوب سازمانی میتواند نظریهای جدید در پاسخگویی به انتظارات و مسئولیتهای جدید باشد. الگویی که میتواند راه برون رفت از وضعیت فعلی و روشی برای ارائه خدمات عمومی بهتر باشد. از این رو توجه و تعمق در الگوی یاد شده در بیمه کمک زیادی به یافتن ترکیب جدیدی از همکاری سه بخش دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی در ارائه خدمات عمومی بهتر خواهد نمود. با در نظر داشتن این توضیحات و با در نظر داشتن اینکه بیمه ایران از اعتبار وگستردگی بیشتر نسبت به سایر بیمهها برخوردار می باشد و مشتریان بیشتری دارد، لذا توانمند سازی کارکنان این بیمه در جهت ارائه خدمات بهتر و مناسبتر، با بهره گیری از اصول حکمرانی خوب سازمانی ضروری به نظر میرسد.
پس پژوهش حاضر در نظر دارد ارتباط بین حکمرانی خوب و توانمند سازی کارکنان در بیمه ایران را مورد مطالعه قرار دهد که از این لحاظ می تواند گام مهمی در تحقق اهداف مدیریت دولتی جدید و بیمه ایران محسوب گردد.
1-4- اهداف پژوهش
مهمترین اهدافی که از انجام این پژوهش پی گیری می گردد میتواند به قرار زیر باشد:
- مطالعه و تبیین ارتباط توانمند سازی سازمانی با حکمرانی خوب در بیمه ایران.
- مطالعه و تبیین ارتباط احساس موثر بودن در کارکنان بیمه ایران با حکمرانی خوب سازمانی.
- مطالعه و تبیین ارتباط شایستگی در کارکنان بیمه ایران با حکمرانی خوب سازمانی.
- مطالعه و تبیین ارتباط احساس داشتن حق انتخاب در کارکنان بیمه ایران با حکمرانی خوب سازمانی.
- مطالعه و تبیین ارتباط احساس معنادار بودن شغل در کارکنان بیمه ایران با حکمرانی خوب سازمانی.
1-5- چارچوب نظری پژوهش
با در نظر داشتن جدید بودن موضوع، برای مطالعه موضوع، از نظرات محققان دیگر بهره گیری شده می باشد و پس از مطالعه نظرات، با کمک کارشناسانه استاد راهنما، مبانی نظری پژوهش در دو بخش (توانمندسازی و حکمرانی خوب) گردآوری شده می باشد. برای اینکه بتوان فرضیههای پژوهش را مطالعه و اجرا نمود از یک مدل تحلیلی پژوهش بهره گیری شده می باشد.
تعداد صفحه :141